Μακεδονία ξακουστή... ποιανού η χώρα;
Εικοσιπέντε χρόνια τώρα διαδηλώνουμε για τη Μακεδονία. Εικοσιπέντε χρόνια στιγματισμένα από συλλαλητήρια, αντιπαραθέσεις, πτώσεις κυβερνήσεων και διπλωματικές αποφάσεις τύπου εμπάργκο και veto. Κι όμως ακόμα βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο, χωρίς να διαφαίνεται ούτε ένα ίχνος προόδου. Το πολυδιαφημισμένο θέμα των Σκοπίων που απασχολεί το τελευταίο διάστημα την χώρα μας καθώς και ολόκληρη τη βαλκανική περιοχή έχει αφετηρία τις απαρχές της δεκαετίας του 90' με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τη δημιουργία του ανεξάρτητου κρατιδίου της φερόμενης ως σήμερα Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ) και τις αμφισβητήσεις και αξιώσεις που είχε πάνω στο όνομα και όσον αφορά την ελληνικότητα της Μακεδονίας.
Συγκεκριμένα, στις 13/4/1992 συγκλήθηκε το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό την προεδρία του Κωσταντίνου Καραμανλή για το επίμαχο θέμα που αφορούσε την τελική στάση της εθνικής αντιπροσωπίας που θα κρατούσε στην ονοματοδοσία του κρατιδίου των Σκοπίων. Στην σύσκεψη επίσης ήταν παρών ο τότε πρωθυπουργός Κωσταντίνος Μητσοτάκης μαζί με τον υπουργό εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά, και οι πολιτικοί αρχηγοί που απάρτιζαν το κοινοβούλιο , Ανδρέας Παπανδρέου (Πρόεδρος ΠΑ.ΣΟ.Κ) , η Μήνα Δαμανάκη (Πρόεδρος Συνασπισμού) και η Αλέκα Παπαρήγα (Γενική Γραμματέας ΚΚΕ)
«Η πολιτική ηγεσία της χώρας, με εξαίρεση το ΚΚΕ, συμφώνησε ότι η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το ανεξάρτητο κράτος των Σκοπίων μόνο εάν τηρηθούν και οι τρεις όροι που έθεσε η ΕΟΚ στις 16 Δεκεμβρίου του 1991, με την αυτονόητη διευκρίνιση ότι στο όνομα του κράτους αυτού δεν υπάρχει η λέξη Μακεδονία».
Αυτή ήταν η ανακοίνωση που εξέδωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, μετά την ιστορική σύσκεψη πολιτικών αρχηγών που πραγματοποιήθηκε στις 13 Απριλίου του 1992, ώστε να βρεθεί μία κοινή γραμμή στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων. Ένθερμος υποστηρικτής της πρότασης του Αντώνη Σαμαρά αναδείχθηκε ο αρχηγός της αντιπολίτευσης. Η σύσκεψη άρχισε με έναν σύντομο πρόλογο του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στη συνέχεια ανέλαβε ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Αντώνης Σαμαράς, να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς για τη λύση που προωθούσε ο τότε Πορτογάλος υπουργός Εξωτερικών Ζοάο Πινέιρο, δηλαδή την πρόταση για το όνομα «Νέα Μακεδονία».
Ο κ. Σαμαράς παρουσίασε επτά αντιπροτάσεις με μία βασική διατύπωση: Να αποκλειστεί ο όρος «Μακεδονία» από οποιαδήποτε χρήση και να απειλήσει η ελληνική κυβέρνηση ότι θα έθετε βέτο στην αναγνώριση της νέας, τότε, χώρας, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα πρότεινε ως μέτρο ακόμη και το κλείσιμο των συνόρων με την ΠΓΔΜ.
Τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε να μάθει αν οι θέσεις αυτές ήταν προσωπικές θέσεις του κ. Σαμαρά ή αν εξέφραζαν τη γραμμή της κυβέρνησης. Η απάντηση που έδωσε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν αρνητική. Ζήτησε από τον τότε υπουργό να αποχωρήσει από τη σύσκεψη ώστε να συνεχιστεί αυτή σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών. Ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριξε ότι χωρίς το άμεσο κλείσιμο συνόρων, αλλά και την απόσυρση προξένου που υπήρχε στη χώρα, το μήνυμα της Αθήνας προς τα Σκόπια και τους εταίρους θα ήταν αδύναμο. Ο τότε Πρωθυπουργός πρότεινε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» ή «Μακεδονία του Βαρδάρη» (Βαρντάρσκα Μπανόβινα). Ο ίδιος εξέφραζε και την ανησυχία του σχετικά με την Τουρκία ενώ συχνά παρέπεμπε στις μαζικές διαδηλώσεις που σημειώνονταν σε όλη τη χώρα.
Η ανάλυση του Ανδρέα Παπανδρέου δεν άρεσε ούτε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για την επίδειξη σκληρής στάση φοβούμενος την απομόνωση της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Και κάθε φορά που κλιμακωνόταν η αντιπαράθεση –ιδιαίτερη ψυχρότητα παρατηρήθηκε ανάμεσα στη Δαμανάκη και την Παπαρήγα- παρενέβαινε και υπενθύμιζε ότι η σύσκεψη πρέπει να καταλήξει σε μία κοινή γραμμή ώστε «να μην γελοιοποιηθεί η χώρα». Η σύσκεψη ολοκληρώθηκε με μία συμφωνία ανάμεσα σε Καραμανλή, Μητσοτάκη και Παπανδρέου για τη διατύπωση της θέσης ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχθεί τον όρο Μακεδονία στην ονομασία της νέας χώρας. Και τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωσε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι είχε ήδη ετοιμάσει ένα προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο είχε επιμεληθεί ο εξ απορρήτων του, Πέτρος Μολυβιάτης. Και έτσι δημοσιεύτηκε η παραπάνω ανακοίνωση.
Τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε να μάθει αν οι θέσεις αυτές ήταν προσωπικές θέσεις του κ. Σαμαρά ή αν εξέφραζαν τη γραμμή της κυβέρνησης. Η απάντηση που έδωσε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν αρνητική. Ζήτησε από τον τότε υπουργό να αποχωρήσει από τη σύσκεψη ώστε να συνεχιστεί αυτή σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών. Ο Ανδρέας Παπανδρέου υποστήριξε ότι χωρίς το άμεσο κλείσιμο συνόρων, αλλά και την απόσυρση προξένου που υπήρχε στη χώρα, το μήνυμα της Αθήνας προς τα Σκόπια και τους εταίρους θα ήταν αδύναμο. Ο τότε Πρωθυπουργός πρότεινε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» ή «Μακεδονία του Βαρδάρη» (Βαρντάρσκα Μπανόβινα). Ο ίδιος εξέφραζε και την ανησυχία του σχετικά με την Τουρκία ενώ συχνά παρέπεμπε στις μαζικές διαδηλώσεις που σημειώνονταν σε όλη τη χώρα.
Η ανάλυση του Ανδρέα Παπανδρέου δεν άρεσε ούτε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για την επίδειξη σκληρής στάση φοβούμενος την απομόνωση της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Και κάθε φορά που κλιμακωνόταν η αντιπαράθεση –ιδιαίτερη ψυχρότητα παρατηρήθηκε ανάμεσα στη Δαμανάκη και την Παπαρήγα- παρενέβαινε και υπενθύμιζε ότι η σύσκεψη πρέπει να καταλήξει σε μία κοινή γραμμή ώστε «να μην γελοιοποιηθεί η χώρα». Η σύσκεψη ολοκληρώθηκε με μία συμφωνία ανάμεσα σε Καραμανλή, Μητσοτάκη και Παπανδρέου για τη διατύπωση της θέσης ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχθεί τον όρο Μακεδονία στην ονομασία της νέας χώρας. Και τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωσε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι είχε ήδη ετοιμάσει ένα προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο είχε επιμεληθεί ο εξ απορρήτων του, Πέτρος Μολυβιάτης. Και έτσι δημοσιεύτηκε η παραπάνω ανακοίνωση.
Η μικροπολιτική και η ασυνεννοησία όπως την αποκάλεσαν έκτοτε οι περισσότεροι δημοσιογράφοι κατέστησαν το συγκεκριμένο ζήτημα μετέωρο και με την πτώση της τότε κυβέρνησης ενάμισι χρόνο μετά τον Σεπτέμβρη του 1993. Απο τότε χρειάστηκε να επανέλθει το 2008 η κυβέρνηση του Κώστα του Κάραμανλή εμμένοντας στην ίδια εθνική γραμμή που είχε χαραχθεί το 1992 ασκώντας το περιβόητο VETO των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ με μοναδικό όρο απόσυρσης της ελληνικής κυβέρνησης την άμεση και καθαρή λύση του θέματος του ονόματος.
Σήμερα 10 χρόνια μετά βρισκόμαστε ξανά στο ίδιο σημείο και φαίνεται πως επαναλαμβάνεται η ίδια ιστορία. Συλλαλητήρια όπως το σημερινό που αποτελεί την αντίδραση ενός αγανακτισμένου λαού. Τις μεσοβέζικες λύσεις που προωθεί η πολιτεία από πλευρά της όπως σε μια σύνθετη ονομασία δηλαδή μένοντας στο ίδιο σημείο καθώς δεν υπάρχει πρόθεση συνεννόησης στη χάραξη μιας ενιαίας εθνικής γραμμής στο παρόν θέμα από καμία πλευρά του πολιτικού φάσματος. Την έξαρση του αλυτρωτισμού με περαιτέρω προβλήματα και αξιώσεις από τρίτες χώρες που θα ακολουθήσουν σε περίπτωση που η ελληνική πλευρά προχωρήσει σε μια συμβιβαστική λύση, όπως αναφέρουν εμπειρογνώμονες κουνώντας το δάχτυλο σε Αλβανία (περίπτωση Χειμάρας), Τουρκία (ΑΟΖ και νησιά) καθώς και Βουλγαρία (τάσεις για μεγάλη Βουλγαρία και μεγάλη Μακεδονία). Όλα αυτά αποτελούν τραγικές συνέπειες για την χώρα μας και για τη πορεία της σε ένα αβέβαιο μέλλον, αν δεν λυθούν με προσεκτικούς χειρισμούς όπως απαιτούν οι περιστάσεις χωρίς συναισθηματικό επηρεασμό .
Σήμερα 10 χρόνια μετά βρισκόμαστε ξανά στο ίδιο σημείο και φαίνεται πως επαναλαμβάνεται η ίδια ιστορία. Συλλαλητήρια όπως το σημερινό που αποτελεί την αντίδραση ενός αγανακτισμένου λαού. Τις μεσοβέζικες λύσεις που προωθεί η πολιτεία από πλευρά της όπως σε μια σύνθετη ονομασία δηλαδή μένοντας στο ίδιο σημείο καθώς δεν υπάρχει πρόθεση συνεννόησης στη χάραξη μιας ενιαίας εθνικής γραμμής στο παρόν θέμα από καμία πλευρά του πολιτικού φάσματος. Την έξαρση του αλυτρωτισμού με περαιτέρω προβλήματα και αξιώσεις από τρίτες χώρες που θα ακολουθήσουν σε περίπτωση που η ελληνική πλευρά προχωρήσει σε μια συμβιβαστική λύση, όπως αναφέρουν εμπειρογνώμονες κουνώντας το δάχτυλο σε Αλβανία (περίπτωση Χειμάρας), Τουρκία (ΑΟΖ και νησιά) καθώς και Βουλγαρία (τάσεις για μεγάλη Βουλγαρία και μεγάλη Μακεδονία). Όλα αυτά αποτελούν τραγικές συνέπειες για την χώρα μας και για τη πορεία της σε ένα αβέβαιο μέλλον, αν δεν λυθούν με προσεκτικούς χειρισμούς όπως απαιτούν οι περιστάσεις χωρίς συναισθηματικό επηρεασμό .
Αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η στάση που θα κρατήσει η εθνική αντιπροσωπία στο σύνολο της είναι χαρακτηριστικό αν οι Έλληνες βουλευτές θα χορέψουν σε ρυθμό “Μακεδονίας ξακουστής” ή σε ρυθμό “Skopia skopia misko” .
Του,
Δημήτρη Σταυριανάκη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου