Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Σε αντίθεση με τις παλαιότερες κοινωνίες που κάθε θρησκεία είχε εξέχοντα ρόλο στις ζωές των ανθρώπων και οι περισσότερες συνήθειες τους ήταν επηρεασμένες από κάποιον θρησκευτικό παράγοντα , την σημερινή εποχή βλέπουμε να μην ισχύει κάτι τέτοιο. Ενώ παλαιότερα οι πιστοί επαινούνταν από τον κοινωνικό περίγυρο και δεχόντουσαν σε μεγάλό βαθμό την κοινωνική καταξίωση τηρώντας και επικροτώντας κάθε είδους θρησκευτική διαδικασία, σήμερα οι μοντέρνες τάσεις όχι μόνο δεν συμπεριλαμβάνουν κάποια ενασχόληση θρησκευτικού περιεχομένου αλλά και λίγοι είναι αυτοί που πιστεύουν γενικότερα σε κάτι ανώτερο της ανθρώπινης ύπαρξης. Αυτό το φαινόμενο, η απομάκρυνση δηλαδή των ανθρώπων από την πίστη τους στα θεία, ξεκίνησε το 19ο αιώνα με το περίφημο φαινόμενο της εκκοσμίκευσης , σύμφωνα με το οποίο τα άτομα δεν δέχονταν άκριτα πλέον τις θρησκευτικές αρχές αλλά θέλησαν να επανασυγκροτήσουν την κοινωνία σε όλες τις εκφάνσεις της με λογικούς και όχι θρησκευτικούς όρους. Βέβαια ο στόχος της εκκοσμίκευσης δεν ήταν η αποστασιοποίηση κάθε μορφής λατρείας αλλά η οριοθέτηση της θρησκεία όσο αφορά την οργάνωση ενός κράτους. Η θρησκεία ωστόσο είναι κυρίως ένα νοητικό φαινόμενο, για αυτό οι παραδοσιακές εξελικτικές προσεγγίσεις αποτυγχάνουν στο να ρίξουν άπλετο φως σε όλες τις ιδιότητές της. Αυτό δεν σημαίνει ότι η βιολογία δεν έχει τίποτε το χρήσιμο να μας πει για τη βαθύτερη κατανόηση της θρησκείας. Ωστόσο αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι η βιολογική υπόσταση της ηθικής , το γεγονός δηλαδή ότι ο πυρήνας της αίσθησης της ηθικής που σχεδόν όλοι οι άνθρωποι συμμερίζονται έχει βιολογικό υπόβαθρο. Θα μπορούσε να σκεφτεί κάποιος πως ταυτόχρονα με την απομάκρυνση των νέων από κάθε είδους πίστης στα θεία υπάρχει και ταυτόχρονα μια κρίση ηθικών αξιών, αν δεχτούμε την άποψη πως ένα μέρος της ηθικής παράγεται από τις επιταγές της θρησκείας. Και ενώ λοιπόν η καθημερινότητα των περισσότερων ανθρώπων περνάει χωρίς κάποια επαφή με την θρησκεία , σε όλους μας έρχεται μια στιγμή διαφορετική από τις άλλες. Μια στιγμή δυσκολίας , απελπισίας, αντιξοότητας που η επαφή και η εσωτερικοί επικοινωνία με κάτι ανώτερο της ανθρώπινης ύπαρξης γίνεται σε πολλούς αυτόματα θα έλεγε κανείς , όταν καλείται να αντιμετωπίσει καταστάσεις δυσμενείς. Και αυτή είναι η στιγμή που η πίστη σε κάτι ανώτερο χωρίς καν να το ονομάζει του δίνει κουράγιο και ελπίδα. Και αυτή η σχέση με κάτι ανώτερο είναι μονάχα εσωτερική, για μερικούς παραμείνει να υπάρχει αλλάζοντας τα δεδομένα ενώ για άλλους είναι κάτι το εφήμερο με ωφελιμιστικό και μόνο χαρακτήρα. Πάντως σε γενικές γραμμές όλες οι θρησκείες επιχειρούν να νοηματοδοτήσουν το σκοπό της ύπαρξης των ανθρώπων στον κόσμο, να εξηγήσουν τι συμβαίνει στη μεταθάνατο ζωή, καθώς και να δηλώσουν εάν υπάρχει θεός, και αν ναι πως συνδεόμαστε με Αυτόν. Υπάρχουν περισσότερα από έξι δισεκατομμύρια άνθρωποι, που είναι πιστοί σε κάποια θρησκεία και συγκεντρώνουν γύρω στο 80% του συνολικού πληθυσμού της Γης. Σίγουρα η πίστη του καθενός σε μια άυλη μορφή είναι καθαρά προσωπική υπόθεση και επιβάλλεται από το κοινωνικό περίγυρο να γίνεται σεβαστή.

της Νεφέλης Αθανίτη,
μέλος του Logicalistico